The Atom revisited
door Henk van der Heijden

Een aantal maal ben ik via internet benaderd voor nadere informatie over de Atom. Het lijkt erop dat op dit moment een revival van oude 8-bits machines aan de gang is. Men tikt op een rommelmarkt of anderszins een oud machientje op de kop en dat moet dan weer aan de praat worden gebracht. Veelal ontbreken de bijbehorende handboeken. Zoeken op het net is dan de volgende stap.

Deze verzoeken brachten me, al zoekend naar een antwoord op één van die vragen, op het idee om wat meer info op het net te zetten over de Atom.

Bij de voorbereiding van die website realiseerde ik me, de oude AN's doorlezend, dat door leden FAC in de loop van de jaren een grote hoeveelheid energie was gestoken in vaak uitstekende ontwerpen op het gebied van hard- en software. Die grote hoeveelheid materiaal maakt het doen van een keuze moeilijk. De hoeveelheid beschikbare gegevens en materiaal is groot maar veel is niet altijd direct geschikt om op het net te publiceren. Vooral schema's worden onacceptabel groot en daardoor een langdurige zaak om in te lezen. Welke zaken kunnen zonder problemen als download ter beschikking worden gesteld? Hoe maak je een beetje redelijke keus uit het aanwezige materiaal? Hoe bied je het aan, als download, de artikels uit AN zoals die op de Cdrom staan? Per artikel een menu-tje om ze te lezen? Zomaar een paar zaken waar ik nog niet helemaal uit ben.

Uiteindelijk besloot ik tot een soort virtueel restauratie project. Waarbij het niet de bedoeling is om een spoorboekje te maken van "zo moet het" maar meer een roadmap waarop vrij een keus is te maken van welke weg sla ik in.

Zo ontstond het idee voor "The Atom revisited".

De eerste aanzet is te zien op http://atom.nl.nu of op http://atomsite.tk

De site is het best te bekijken met 800x600 resolutie en TextSize ' smaller '.

Vanaf de aanschaf van de machine tot de Atom in PC, als uitzondering op het restauratie-idee. Ook via een contact op het net kwam ik in bezit van een opname van de Atom op de doos waarin die werd verkocht. Dat was reden om de inhoud te laten zien via links vanaf de eerste pagina. (click the pictures). Het blijkt toch ook met de ogen van nu een compleet aanbod te zijn geweest voor toen vreselijk veel geld.

Op de hardware pagina is via een aantal links naar de verschillende onderdelen te klikken. Hier is het "restauratie idee" duidelijker aanwezig. Via de eerste handeling die iedere oudere atomist heeft gedaan, de geheugen capaciteit vergroten, tot het uitbreiden met de diverse kaarten die door de club zijn uitgebracht. De CPM kaart was een waardig hoogte punt voordat de Atom in PC kaart verscheen. Als je de kaarten nu nog eens bekijkt dan valt de professionele uitvoering daarvan op. Uit eigen ervaring weet ik dat ik zelf geen problemen heb gehad met de bouw van een aantal van die kaarten. Ik weet ook dat een aantal leden dat wel heeft gehad. Ik heb ooit een paar van die mislukkingen gezien. De onderdelen uit "spaarzaamheid niet van overtollige draadeinden ontdaan" of gesoldeerd met een gasbout (echt waar, zo'n koperen blokje aan een stokje dat je op het gas warm stookt) met voorspelbaar resultaat. Een aantal zeer opmerkelijke mislukkingen die soms ook niet meer te herstellen waren. Opmerkelijk is wel dat mijn Atom, na jaren niet gebruikt te zijn, direct nadat de voeding was aangesloten zonder problemen tot leven kwam. Een schril contrast met de opstarttijd die een hedendaagse PC nodig heeft om wat zinnigs mee te kunnen aanvangen.

Schema big benny, klik voor vergroting

Bij het gereed maken voor publicatie van een aantal zaken viel me ook het aantal errata en verbeteringen op die zijn gemaakt van verschillende projecten. Te vroeg gepubliceerd en/of onvoldoende uitontwikkeld? Ook valt het op dat voor verschillende zaken steeds "het wiel opnieuw leek te zijn uitgevonden". Het aantal schakelkaarten en systemen om die te bedienen bijvoorbeeld. Veel zaken lijken min of meer regio gebonden te zijn zoals het mdcr cassette project in Brabant en Limburg.

Het blijkt dat van een aantal kaarten oude en nieuwe versies zijn. Veel schema's zijn slecht te lezen, kopieën van kopieën, en moeten geschikt gemaakt worden voor publicatie. Dat vreet tijd. Ergens moeten nog originelen zijn. Waar?

Nostalgie ging in de loop van de voorbereiding ook steeds meer een rol spelen naast een bescheiden historisch besef voor recente techniek.

Uit historisch oogpunt zou veel meer van de bijeengebrachte gegevens en materiaal moeten worden gedocumenteerd en geconserveerd. Veel materiaal is spijtig genoeg ongetwijfeld reeds achteloos gedumpt. Ik vraag me af wat er nog bij niet leden van de FAC aanwezig is. Alle aanbod is welkom.

Het unieke karakter van de ATOM is reden genoeg voor de conservering van hard- en software. Informatie is onmisbaar voor nieuwe Atom eigenaars die om één of andere reden belangstelling kregen voor oude 8-bits computers.

Soms bekruipt me de vraag naar de zin van het maken van deze revival. Maar uit reacties blijkt dat men er iets aan heeft gehad of met nostalgische gevoelens er naar gekeken heeft. Soms zelfs weer een Atomist erbij. Een enkeling, dat is waar.

Mijn conclusie is dat heel veel mensen een grote hoop plezier hebben gehad met hun Atom.

Tot slot wil ik een ieder die op- en of aanmerkingen heeft of suggesties, nog beter die een bijdrage wil leveren voor dit project, uitnodigen me te contacten. Dat kan per e-mail op pa0axa@qsl.net